Horyzontalna komunikacja pozwoli na lepsze ubezpieczanie naszej wolności przez wspólnoty polityczne. Ale nowoczesne użycie głosu wolnego, wymaga poważnych zmian.
Pokręcone słowa
Kiedy piętnaście lat temu przedstawiłem krakowskim radnym pomysł Cracovia Maraton, czułem satysfakcję. Na kilkunastu obrazkach zebrałem idee, zasady, trasę, partnerów sportowych, medialnych i finansowych. 700.000 zł jako suma deklaracji kilku firm dla corocznego finansowania zawodów, rokowała na bardzo mocne otwarcie. W poczuciu dobrego wykonania społecznej pracy, na zakończenie prezentacji użyłem określenia „inicjatywa samorządowa”.
Powiało grozą. Głos zabrał Bardzo Ważny Radny. Omijając mnie wzrokiem jak barbarzyńcę, odezwał się z powagą akademickiej doskonałości do kolegów radnych: „Ale przecież samorządem jesteśmy my”.
Była jesień 2000, a poczułem się jak w jesieni 1981. Gdy ówczesny premier, zniesmaczony aspiracjami rolniczej Solidarności do rozmów o wyżywieniu narodu, przedstawił logikę odpowiedzialności władzy: „Rząd wyżywi się sam”.
Język bez opieki
Ten ważny w moim życiu epizod, uczulił mnie na znaczenie różnic w poczuciu podmiotowości i języku rządzących, wobec poczucia podmiotowości i języka rządzonych, w świecie demokracji przedstawicielskiej.
Przez kilka wieków moderatorem tych relacji były gazety. Pojawienie się cyfrowych mediów i równoczesna centralizacja mediów papierowych, likwiduje rolę dziennikarza jako inspiratora i opiekuna komunikacji. Bez gazet, bez zawodowego dziennikarstwa, słowa, język tracą oparcie w prawdzie. Społeczna kontrola nad odpowiedzialnością demokratycznie stanowionych przedstawicieli traci skuteczność. Demokratyczne procedury zaczynają być tylko grą pozorów.
W Polsce dzieje się to tym prościej, że wielomandatowe ordynacje wyborcze, systemowo redukują osobowy wymiar polityki do gestów i deklaracji ustanawianych przez zatrudnianych w partiach politycznych marketingowców. Likwidując osobowy wymiar odpowiedzialności za słowo wobec wyborców, centrale partyjne przejmują administrowanie ścieżkami rozwoju swoich członków. Sprawność w realizacji „przekazu dnia”, staje się kluczową kompetencją zawodu takiego polityka.
Z braku opieki nad językiem kultury politycznej, termin „samorządowiec” może użyć każdy. I radny opłacany z pieniędzy podatników za zawodowy udział w okazjonalnych spotkaniach i prezydent miasta zarządzający urzędnikami publicznej administracji, a pewnie i sama administracja. Bo przecież coraz częściej używa ona dla zmistyfikowania publicznego rzecznictwa, różne „kolektywy zawodowego wolontariatu”. Określając tą współczesną formę klientyzmu – mediokracja.
Tak to język pozbawiony opieki, utrudnia rozpoznanie rzeczywistych intencji podejmowanych decyzjach. utrudnia wzmacnianie podmiotowość obywateli, utrudnia wspólnocie politycznej chronienie wolności.
Demokracja po Gutenbergu
Smutny obraz wytracania przez Polaków poczucia sensu udziału we wspólnotach politycznych opisuję z doświadczeń w lokalnych sprawach Krakowa. Ale diagnoza dotyczy również udziału w krajowym wymiarze demokracji.
Wbrew popularnym opiniom, nie uważam by stan ten był skutkiem słabości naszej tradycji politycznej, czy skutkiem przywar konkretnych ludzi. 25 lat temu obserwowałem entuzjazm aktywności w Komitetach Obywatelskich, w nowo powstających ugrupowaniach politycznych. Sam nawet byłem przez chwilę członkiem Unii Demokratycznej. Potem obserwowałem słabnięcie tych motywacji, rozpływanie się ich autentyzmu w falach polt-poprawności narzucanej przez mniej lub bardziej przypadkowo zawiązujące się partyjno-medialne elity.
Wyjaśnienia, że wszystkiemu jest winna Magdalenka, NWO czy inny Układ, uznaję za zbytnie uproszczenie. Było poważniej.
Uważam, że alienacja naszych elit politycznych z otocznia społecznego, jest skutkiem użycia przez nie cyfrowych narzędzi komunikacji dla skupienia zarządzania. Użycia przez kierownictwa ugrupowań politycznych mobilnych telefonów, internetowych sieci i bibliotek pamięci do centralnego zarządzania przepływami informacji, nałożyło cudzysłowy na naszych „samorządowców” czy „posłów”.
Wprowadzenie nowego modelu ustroju życia publicznego, służącego podmiotowości człowieka i tożsamości wspólnot, wymaga teraz głębokiego rozważania zakresów regulacji, które mogą i powinny być ustalane w formie bezpośredniej. Wymaga wypracowania nowych relacji pomiędzy mechanizmami demokracji przedstawicielskiej a mechanizmami demokracji bezpośredniej. Wymaga debat podejmowanych poza miejscami pracy zawodowych politologów, poza miejscami pracy finansowanymi przez strażników starego.
Wymaga mniej lub bardziej domyślnej, narodowej strategii zmian dla demokracji po Gutenbergu.
Stara wiara
Piszę o tym tu i teraz, bo próbowałem ostatnio namówić kilku swoich krakowskich znajomych do zajęcia wspólnego stanowiska w tych sprawach, przy okazji zbliżającego się Referendum. Tak się bowiem szczęśliwie składa, że żaden z moich krakowskich rozmówców o sprawach publicznych nie ma wątpliwości, że trzeba pójść do Referendum 6 września i że trzeba głosować za zmianą ordynacji na JOW.
Tajemnicą takiej zgodności, jest nasza niegdysiejsza aktywność na rzecz jednomandatowych okręgów wyborczych. Dla mnie zaczęła się ona od wspomnianego na wstępnie doświadczenia z roku 2000. Wówczas to wstąpiłem do Ruchu JOW i kilkakrotnie podejmowałem się roli lidera publicznych działań na rzecz zmiany ordynacji wyborczej.
Ale dla wielu Krakusów batalia o personalizację życia publicznego zaczęła się już dziesięć lat wcześniej. Dla zainteresowanych szczegółami, zebrałem ich trochę do cyfrowej biblioteki pamięci, zachowując język i kolorystykę tamtych dni …
Dwa miesiące temu poprosiłem kilku Starych Wiarusów o ponowne podniesienie sztandaru zmian i wsparcie nowej fali w batalii o jakość Polski.
Tym razem nie starczyło mi czasu, argumentów, umiejętności do sformowania Legionu.
Człowiek nad Wisłą
Ostała się blogerka.
Że głównym problemem współczesnych instytucji jest korupcja. Że im taniej można wejść do rywalizacji politycznej, tym korupcji mniej. I, że przy ordynacji jednomandatowej jest prościej i taniej walczyć.
Czyli, że ordynacja jednomandatowa lepsza jest.
Że dzięki samodzielności w korzystaniu usług społecznych, dobrobyt osiągać możemy coraz częściej poprzez pracę solidarną. Że udzielanie pomocniczego wsparcia dla pracy solidarnej przez administrację państwa, powinno być się odbywać pod polityczną kontrolą politycznych przedstawicieli. Że ci kontrolerzy muszą być osobiście znani ich wyborcom. Co w ordynacji jednomandatowej jest zasadą główną.
Czyli, że ordynacja jednomandatowa lepsza jest.
Tekst wyrosły z ekonomii, dużo rzadkich słów, euforii nie wywołał.
Cennym dla niego dodatkiem jest komentarz blogera RomanKa, że rezygnacja z partyjnej kontroli nad wielomandatowością, to upodmiotowienie człowieka wobec innego człowieka we wspólnocie wartości. To warunek odpowiedzialności za wolność. Warunek utrzymania Polskiej racji rozumienia wolności człowieka, w Kraju nad Wisłą.
Referendum specjalnej troski
Szańce obrońców starego porządku są ciągle mocne. Jak można się było spodziewać ataki na Referendum ruszyły ze wszystkich stron. Pokonać je mógł tylko geniusz polityczny Pawła Kukiza – który niestety jeszcze się nie ujawnił.
Stało się. Nie tylko Paweł Kukiz zakiwał się w budowaniu programu bez programu i partii bez partii, ale i internetowi rzecznicy JOW okazali się nie zdolni do współdziałania. Najbardziej zabrakło chyba przewodnictwa do policzenia się w cyforwej formie dyplomacji obywatelskij.
Oto jest bilans słabości.
Pomimo głębokiego przekonania, że ordynacja wielomandatowa jest ostoją zmistyfikowania życia publicznego, jego degeneracji przez prawność polityczną, pomimo przekonania, że jest ona anachroniczna i blokuje wykorzystanie nowych technologii komunikacyjnych, nie potrafiłem poderwać nawet najbliższych współpracowników do słusznej walki.
Z Legionu ostał się sznurek cyfrowych znaczków, nazywany biblioteką pamięci.
Nie ma wolności bez solidarności
Kilka miesięcy temu pan Krzysztof Wojtas rozpoczął na NEonie dyskusję o zmianach w ustroju demokracji. O relacjach pomiędzy obywatelskim uczestnictwem bezpośrednim i pośrednim. Niestety nie ukonkretniliśmy na NEonie jego propozycji, nie włączyli się w debatę członkowie Ruchu JOW, ani rzecznicy miejskich form demokracji bezpośredniej. Nie mówiąc już o zawodowych politologach ...
Nie potrafimy dziś zatem przekonująco ukazać szans nowego modelu ustrojowego demokracji dla rozwijania tożsamości narodowej, dla jakości publicznych przestrzeni, dla dobrego uczenia, leczenia, rywalizacji w globalnie otwartej gospodarce sieci wiedzy. I kluczowego znaczenia w tym nowym modelu osobowej odpowiedzialności za słowo i za działanie.
W maju tego roku wydawało się jeszcze, że nowe warunki do głosowania przez człowieka na człowieka, spadną nam z nieba jak manna narodowi wybranemu na pustyni. Bez sporów opartych na prawdzie doświadczenia, bez trudu konfrontowania sprzecznych racji, bez ustępstw przyjmowania programowej jedności.
Nie spadną.
Tak jak 35 lat temu nad Polskim morzem, do wprowadzenia zmian potrzeba nam dywizji solidarności …
